تأثیرات کمبود وزن بر سلامت چیست؟

اثرات کمبود وزن بر سلامت چه هستند؟

کاهش وزن به اندازه‌ی اضافه وزن می‌تواند برای افراد نگرانی‌هایی درباره سلامت به وجود آورد. اگر فردی دچار کمبود وزن باشد، ممکن است بدن او نتواند مواد مغذی مورد نیاز برای ساخت استخوان، پوست و موی سالم را به اندازه کافی دریافت کند. هرچند برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی یا بیماری‌های پزشکی قادر به افزایش وزن نیستند، اما روش‌هایی وجود دارد که پزشکان می‌توانند برای کمک به افزایش وزن افراد توصیه کنند. در این مقاله، راه‌های تشخیص کمبود وزن، علل آن، روش‌های درمانی و زمان مناسب برای مراجعه به پزشک مورد بررسی قرار می‌گیرد. چگونه می‌توانیم کمبود وزن خود را تشخیص دهیم؟ مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) به افراد توصیه می‌کند از شاخص توده بدنی (BMI) برای محاسبه کمبود وزن، وزن مناسب یا اضافه وزن در افراد غیرورزشکار استفاده کنند.

استفاده از شاخص توده بدنی (BMI) به عنوان یک معیار مناسب برای اندازه‌گیری وزن افراد به دلیل مقایسه‌ی آن با قد آن‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، فردی با وزن ۱۷۰ پوند ممکن است در صورت قد بلندی، اضافه وزن نداشته باشد، اما در صورت قد کوتاه، اضافه وزن داشته باشد. فرد می‌تواند با استفاده از ماشین حساب BMI بزرگسالان CDC، شاخص توده بدنی خود را محاسبه نماید.

محدوده‌های BMI شامل موارد زیر است:

کم وزنی: کمتر از ۱۸.۵
وزن نرمال/سالم: ۱۸.۵ تا ۲۴.۹
اضافه وزن: ۲۵.۰ تا ۲۹.۹
چاقی: ۳۰ یا بالاتر
باید توجه داشت که این محاسبات برای ورزشکاران نخبه یا افرادی با استقامت بالا که دارای مقدار قابل توجهی عضله هستند، ممکن است کمی نادرست باشد، زیرا وزن عضلات آن‌ها بیشتر از وزن چربی است.

عوارض کمبود وزن، مشابه اضافه وزن، می‌تواند به مشکلات سلامتی منجر شود. هرچند همه افرادی که کمبود وزن دارند، نیازمندی‌ها و عوارض جانبی نامطلوب را تجربه نمی‌کنند.

با این حال، برخی از افراد ممکن است علائم زیر را در ارتباط با کمبود وزن تجربه کنند:

پوکی استخوان: بر اساس یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۶، کمبود وزن خطر ابتلا به پوکی استخوان را در زنان افزایش می‌دهد. این به این معنی است که استخوان‌ها شکننده‌تر و مستعدتر به شکستگی هستند.

مشکلات پوست، مو و دندان: در صورتی که فردی مواد مغذی کافی را از رژیم غذایی روزانه خود دریافت نکند، ممکن است علائمی مانند نازک شدن پوست، ریزش مو، پوست خشک و سلامت ضعیف دندان‌ها را تجربه کند.

در نتیجه، تأمین مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامت استخوان‌ها، پوست، مو و دندان‌ها برای افرادی که با کمبود وزن روبرو هستند، بسیار مهم است.

• بیماری‌های مکرر: اگر فردی انرژی کافی از رژیم غذایی خود برای حفظ وزن سالم دریافت نکند، ممکن است مواد مغذی لازم برای مقابله با عفونت‌ها را نیز دریافت نکند. در نتیجه، فرد ممکن است به شکلی بیشتر بیمار شود و بیماری‌های رایج مانند سرماخوردگی برای مدت زمان بیشتری ادامه یابند.
• احساس خستگی: میزان کالری مصرفی توسط یک غذا به عنوان یک واحد اندازه‌گیری برای انرژی است. عدم دریافت کالری کافی برای حفظ وزن سالم باعث می‌شود که فرد احساس خستگی و کاهش انرژی کند.
• کم خونی: افرادی که دارای وزن کم هستند، بیشتر احتمال دارند که شاخص خونی پایین یا کم خونی داشته باشند. کم خونی منجر به سرگیجه، سردرد و خستگی می‌شود.
• دوره‌های قاعدگی نامنظم در زنان با کمبود وزن: این افراد ممکن است الگوی عادت ماهانه منظمی نداشته باشند، قاعدگی آن‌ها متوقف شود، یا قاعدگی نامنظم یا عدم بروز قاعدگی می‌تواند باعث ناباروری شود.
• زایمان نارس: بر اساس یک مطالعه منتشر شده در مجله بین‌المللی زنان و زایمان، زنان باردار با وزن کم در معرض خطر بیشتری برای زایمان زودرس قرار دارند، که به معنای زایمان قبل از هفته ۳۷ است.
• رشد آهسته یا ناهنجار: جوانان برای رشد و توسعه استخوان‌های سالم به مواد مغذی نیاز دارند. کمبود وزن و عدم دریافت کالری کافی می‌تواند منجر به رشد ناهنجار یا کند شدن رشد شود که پزشکان این حالت را “شکست در رشد” نامیده‌اند.

علل کمبود وزن می‌تواند به دلایل متعددی باشد که باعث کاهش وزن در یک فرد می‌شود. گاهی اوقات، چندین علت می‌توانند همزمان در ارتباط باشند.

برخی از دلایل کمبود وزن عبارتند از:

• سابقه خانوادگی: برخی افراد به دلیل وجود ویژگی‌های فیزیکی در خانواده‌شان، به طور طبیعی دارای BMI پایینی هستند.
• متابولیسم بالا: اگر فردی دارای متابولیسم بالا باشد، ممکن است حتی با مصرف غذاهای پرانرژی، وزن اضافه نکند.
• فعالیت بدنی فزاینده: ورزشکاران و افرادی که فعالیت بدنی شدیدی می‌کنند، مانند دوندگان، ممکن است مقدار زیادی کالری را سوزانده و به کاهش وزن بدن منجر شوند.
• درمورد مشکلات تیروئید: تیروئید پرکاری می‌تواند سبب افزایش متابولیسم شده و باعث کاهش وزن ناشی از نقص میزان وزنده‌یاوری شود. برخی از بیماری‌ها و شرایط جسمی می‌توانند عوارضی مانند تهوع، استفراغ و اسهال را تجربه کنند و افزایش وزن را دشوار سازند. برخی از شرایط دیگر ممکن است اشتها را کاهش دهند و فرد تمایلی به خوردن نداشته باشد. به عنوان مثال، سرطان، دیابت، اختلالات تیروئید و بیماری‌های گوارشی مانند بیماری کرون و کولیت التهابی قابل اشاره هستند. بیماری‌های روانی نیز می‌توانند تأثیر مستقیمی بر توانایی فرد در خوردن داشته باشند، از جمله افسردگی، اضطراب، اختلال وسواسی-اجباری (OCD) و اختلالات تغذیه مانند بی‌اشتهایی و افراط‌خوری. هر یک از این شرایط می‌توانند بر تصویر بدن و اشتها تأثیر بگذارند. پزشک می‌تواند به فرد کمک کند تا علت BMI پایین خود را شناسایی کند و با یک برنامه درمانی مناسب، به او کمک کند تا به طور سالم وزن اضافه کند.

برای درمان کمبود وزن، افزودن وعده‌های میانی پرپروتئین به رژیم غذایی روزانه می‌تواند به افزایش وزن کمک کند. اگر شخصی با کمبود وزن مواجه است، روش‌های مختلفی برای افزایش وزن به صورت سالم وجود دارند که می‌توان امتحان کرد. شخص می‌تواند با رعایت یک رژیم غذایی سالم که شامل غذاهای مغذی پرکالری است، وزن خود را افزایش دهد. پزشک ممکن است به شخص توصیه کند تا رژیم غذایی خاصی را برای افزایش وزن امتحان کند یا او را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد تا یک برنامه غذایی مناسب دریافت کند. برخی از عناصر کلیدی یک رژیم غذایی برای افزایش وزن شامل موارد زیر می‌شود: اضافه کردن وعده‌های میانی پرپروتئین و کربوهیدرات سبوس‌دار می‌تواند به افزایش وزن کمک کند. به عنوان مثال، می‌توان به کره بادام زمینی، میان وعده‌های پروتئینی، چیپس پیتا و هوموس یا بادام اشاره کرد.

برای درمان کمبود وزن، یک روش می‌تواند شامل خوردن چندین وعده غذایی کوچک در طول روز باشد. این روش به فرد کمک می‌کند که به جای تحمل خوردن وعده‌های غذایی بزرگ، میزان کالری مورد نیاز را از طریق وعده‌های کوچک تأمین کند. همچنین، می‌توان به رژیم غذایی فعلی افراد مواد غذایی اضافی اضافه کرد. به عنوان مثال، می‌توان در غلات بادام خرد شده، تخمه آفتابگردان یا چیا و همچنین کره آجیل را روی سالاد یا سوپ اضافه کرد. این منابع غذایی پرکالری به رژیم غذایی افراد اضافه شده و به افزایش وزن کمک می‌کنند. در عین حال، افراد باید از مصرف کالری‌های غیرسالم و مضر پرهیز کنند. مصرف غذاهایی که حاوی مقدار زیادی قند و نمک هستند، می‌تواند باعث افزایش وزن ناخواسته و تأثیر منفی بر سلامت قلب و عروق شود.

شرایط زیر نشان دهنده نیاز به مراجعه به پزشک هستند:

1.  در صورتی که فرد تلاش کرده است تا وزن خود را افزایش دهد، اما به نتیجه مطلوب نرسیده است، بهتر است به پزشک مراجعه کند.
2.  افرادی که به دلیل ناتوانی در افزایش وزن، عوارض جانبی مانند عدم قاعدگی یا ناباروری را تجربه می‌کنند، نیز باید به پزشک مراجعه کنند.
3.  اگر فردی با بیماری روانی یا اختلال در خوردن دست و پنجه نرم می‌کند، ضروری است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشد.

بعضی از علائم مرتبط با اختلالات خوردن شامل موارد زیر می‌شوند:

1.  رفتار پنهانی یا مخفیانه
2.  کاهش وزن ناگهانی و بدون توضیح
3.  امتناع از حضور در رویدادهای خانوادگی یا اجتماعی
4.  ظاهر خستگی و کاهش انرژی
5.  امتناع از خوردن غذا در حضور دیگران

اگر فردی این نشانه‌ها را دارد، دوستان یا اعضای خانواده‌اش باید او را تشویق کنند تا از پزشک یا متخصص مربوطه کمک حرفه‌ای بخواهد.

فردی که با وزن کمی روبه‌روست، ممکن است به خطر افتادن عوارضی مانند مشکلات استخوانی، دندانی و باروری باشد. هدف این فرد باید حفظ شاخص توده بدنی (BMI) سالم باشد. مشاوره و مشورت با یک تخصص پزشکی می‌تواند به فرد در حفظ و کنترل وزن سالم کمک کند.